Arş. Gör.
Ömer
KAMIŞ

Başlama Tarihi : 01.05.2016
Bitiş Tarihi : 01.11.2017
Proje Konusu : Projenin amacı, Motorlu Taşıt Sürücü Kursiyerleri Sınavlarının-MTSKS-’nın teorik (yazılı) bölümünün, motorlu araçları güvenilir biçimde kullanacak sürücü adaylarını geçerli ve güvenilir biçimde ölçecek, bilgisayar ortamında bireye uyarlanmış test –BOBUT- (Computerized Adaptive Testing-CAT) olarak geliştirilmesidir. Son istatistiklere göre, Türkiye’de meydana gelen 161.306 trafik kazası sonucunda 3.685 kişi hayatını kaybederken, 274.829 kişi ise yaralanmıştır. Bu kazalara yol açan faktörlerin 88,7’sinin sürücü davranışlarından kaynaklı kusurlar olduğu rapor edilmiştir. Bu noktada, sürücü belgesi almaya hak kazanacak, trafikte güvenli araç kullanacak sürücüleri saptamada kullanılan sınav sistemlerinin niteliği kritik önem taşımaktadır. Sürücü belgesi sınavları, hem Türkiye’de hem diğer ülkelerde genelde teorik ve uygulama olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Teorik bölümden başarılı olan adaylar uygulama sınavına girebilmekte, uygulama sınavında da başarılı oldukları takdirde ehliyet almaya hak kazanmaktadırlar. Ülkelerin teorik bölümle ilgili çeşitli sınav uygulamaları mevcuttur. Örneğin, İngiltere’de teorik sınav, çoktan seçmeli bir test ve tehlike algı testi (hazard perception test) olmak üzere iki bölümden oluşmakta, iki testten de ayrı ayrı başarılı sayılmak gerekmektedir. Almanya’da, sürücü belgesi almak için uygulanan testte adaylara her bir yanlış yanıtı için ceza puanı verilmekte ve 10 ceza puanı alan aday, başarısız sayılmaktadır. Türkiye’de ise, teorik bölümde, ilk yardım, motor ve araç tekniği, trafik ve çevre konularından çoktan seçmeli sorular sorulmaktadır. Yurt dışındaki sürücü belgesi sınavlarıyla ilgili iyi örneklere bakıldığında, İngiltere, Almanya, İtalya, Finlandiya ve Avustralya gibi ülkelerin tamamında teorik sınavların bilgisayar ortamında yapıldığı görülmektedir. Sürücü teorik sınavları değerlendirildiğinde, sınavlarda sorulan soruların kamuoyuna açıklanması ve sonra bu soruların tekrar kullanılması bazı sınırlılıklar yaratabilmektedir. Ayrıca soruların çoğunlukla temel bilgi ve kuralları hatırlama gücünü ölçen, ezber bilgi yoklayan türde olması da uygulamada istenen bir durum değildir. Bu tür durumların çözümü için soruların psikometrik niteliklerinin önceden test edilmesi gerekmektedir. Trafik eğitimi ile ilgili yapılan bir araştırma da, bu sınavlara katılan sürücü adaylarının, sürücü kursu eğitmenlerinin ve alan uzmanlarının büyük bir çoğunluğu (76,7) uygulanan sınavların sürücülük yeterliklerini belirlemede ve ölçmede eksik kaldığı yönünde görüş belirtmişlerdir.Genel olarak ele alındığında, bu projenin odak noktası olan MTSKS, toplumda psiko-sosyal ve ekonomik açıdan önemli sonuçlar doğurma potansiyeli yüksek bir sınav uygulamasıdır. Bu araştırmayla, MTSKS’nın teorik bölümünün ölçme niteliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu yönüyle projede, trafikte güvenilir araç kullanacak yeterliklere sahip sürücüleri tespit edecek daha geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir sınav uygulaması geliştirilmesi hedeflenmiştir. Ülkemizde psikometrik yaklaşımla çalışılmış bir MTSKS teorik (yazılı) sınav sistemiyle ilgili bu türden bir çalışma yapılmamıştır. Bu proje ile MTSKS’nın BOBUT olarak uygulanabilirliğine ilişkin kanıtlar bulunduğu takdirde, bu sınav, geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir yöntemle sürücü belgesi almayı hak edecekleri belirlemede kullanılabilecektir.
Proje Konum : Bursiyer
Proje Türü : -Tübitak 1001
Güncelleme Tarihi : 2023-10-27 20:17:54